07 Gru 2025
Wniosek do Prezydenta RP o weto reformy „Kompas Jutra”
PAN
KAROL NAWROCKI
PREZYDENT
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Wolny Związek Zawodowy „Forum-Oświata” zwraca się z wnioskiem o niepodpisywanie ustawy z 21 listopada 2025 r. o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 1857). Wskazujemy, że przedmiotowa ustawa – znana także pod nazwą „Reforma26. Kompas Jutra” – jest aktem prawnym, który w bardzo szybkim tempie został procedowany przez Sejm RP.
Ustawa nie została przyjęta przez Sejm jako projekt ponad podziałami politycznymi (233 głosy za, 200 głosów przeciw, 6 głosów wstrzymujących).
Powyższe oznacza, że bardzo ważna ustawa, której wdrożenie będzie miało wpływ na wiele milionów obywateli RP – zarówno dorosłych, jak i niepełnoletnich – została przeforsowana wbrew wielu krytycznym opiniom i to zarówno ze środowisk nauczycielskich, jak i rodziców, stowarzyszeń oraz ekspertów edukacyjnych. Oznacza to, że kierownictwo Ministerstwa Edukacji Narodowej nie było zdolne do podjęcia działań w drodze dialogu społecznego ze wszystkimi ustawowo umocowanymi partnerami społecznymi i niejako „na siłę” forsuje swój pomysł na reformę. Jest to kolejny przykład eksperymentowania przez Rząd na „żywym organizmie” jakim jest Polska Szkoła.
Została ona oparta na błędnym założeniu, że fundamentem planowanych zmian jest tzw. teoretyczny profil absolwenta, który nie jest akceptowany przez wiele środowisk oświatowych.
Reforma „Kompas Jutra” całkowicie ignoruje fakt chronicznego, wieloletniego niedofinansowania zadań oświatowych, brak nowocześnie wyposażonych stanowisk pracy nauczycieli, pogłębiający się kryzys kadrowy w przedszkolach, szkołach i placówkach oraz uchylanie się Rządu od rozwiązania problemu niskich płac w oświacie.
Wskazujemy, że koncepcja wdrożenia od 01.09.2025 r. kolejnej już reformy doprowadzi w praktyce do wieloletniego funkcjonowania równolegle dwóch różnych podstaw programowych, dwóch systemów i wymogów egzaminacyjnych. Brakuje szkoleń dla nauczycieli, podręczników, materiałów itp. Tym samym kierownictwo Ministerstwa Edukacji Narodowej generuje kolejny chaos kompetencyjny i organizacyjny w szkołach.
Podkreślamy, że planowana reforma przerzuca pełną odpowiedzialność za proces kształcenia i jego efekty na nauczycieli przy jednoczesnym braku skutecznych narzędzi egzekwujących obowiązki od uczniów i rodziców. Faktycznie ustawa pozbawia nauczycieli ustawowej autonomii przy doborze metod i form pracy. Zwracamy również uwagę, że ustawa w poważny sposób ogranicza uprawnienia nadzorcze kuratora oświaty przy jednoczesnym zachowaniu jego odpowiedzialności za realizowanie polityki oświatowej Państwa.
Wolny Związek Zawodowy „Forum-Oświata” stoi na stanowisku, że każda reforma oświaty musi być poprzedzona rzetelnymi badaniami stanu faktycznego i ewentualne zmiany systemowe muszą być wdrażane w wyniku dialogu z wszystkimi interesariuszami a nie z wyselekcjonowanymi grupami nacisku. Wymaga to otwartości ze strony Ministerstwa Edukacji Narodowej na inne poglądy niż tylko własne. Edukacja jest fundamentem rozwoju naszego kraju i zasługuje na wieloletni plan działania wypracowany w szerokim konsensusie politycznym, społecznym i gospodarczym. Wolny Związek Zawodowy „Forum-Oświata” nie zgadza się na wprowadzanie zmian motywowanych ideologicznie i forsowanie ich wbrew stanowisku istotnej części społeczeństwa.
Reasumując, Wolny Związek Zawodowy „Forum-Oświata” wnosi o niepodpisywanie przez Pana Prezydenta tej ustawy.